Skip to main content

Duurzaam bouwen in een circulaire economie

Wat begon als een trend, is vandaag de dag niet meer weg te denken in ons leven… 

Er doen allerlei verhalen de ronde wanneer mensen praten over duurzaam bouwen. De ene al wat fantasierijker dan de andere. Zo denken velen dat duurzaam bouwen er gewoon voor zorgt dat de woning veel langer kan voldoen aan de woonbehoeften van de bewoners. Of dat een vlotte verbinding met het openbaar vervoer, winkels op wandelafstand en makkelijk bereikbare scholen het hoofdaspect is. Dat zijn jammer genoeg foute of incomplete redeneringen omdat duurzame woningen de focus leggen op een bouwwijze passend voor het klimaat en de mens.

Wat is duurzaam bouwen?

De definitie van duurzaam bouwen is zodanig bouwen en gebruik maken van gebouwen en de gebouwde omgeving dat de schade voor mens en milieu in alle fasen, van planontwikkeling en ontwerp tot en met de sloop, zoveel mogelijk beperkt blijft.

Duurzaam bouwen is zeker en vast een breed begrip. Duurzaamheid in de bouw is met het oog op energiebesparing, een gezond binnenmilieu, aanpasbaarheid aan veranderende woonwensen, veiligheid en vermindering van de milieubelasting. Het betekent echter ook verantwoord omspringen met water, energie en grondstoffen, maar ook met de open ruimte. Dat vraagt met andere woorden om een integrale aanpak waarbij je bewust en vooraf keuzes maakt.

Duurzaamheid anno 2022.

De inhoud van duurzaamheid is nu welbekend, maar hoe kunnen wij dit praktisch aanpakken? Dat moet dan zowel bij het ontwerp van een gebouw of bouwwerk gebeuren als tijdens bouw, verbouw, renovatie of sloop. Je kent de leuze wel: locatie, locatie, locatie. 

Hiervoor hebben wij verschillende opties tot onze beschikking.

Architecturaal

Met programma’s zoals Sketchup kunnen we al van bij de opstart van een project, tijdens het conceptual design, rekening houden met de locatie van het project in de wereld en dat optimaal gaan benutten in ons ontwerp.
 

Gebruiksfase

Bij duurzaam en ecologisch bouwen gaat het ook over het gebruik van het gebouw. Bijvoorbeeld over de uitstoot van CO2 door energieverbruik voor verwarming en koeling van een gebouw. Men bekijkt de milieueffecten dus over de hele levensduur van het gebouw of bouwwerk en gaat maatregelen treffen om duurzaam bouwen mogelijk te maken.

Installaties

Duurzaamheid in de bouw houdt in dat we moeten inzetten op duurzame installaties. 

Door geïntegreerde berekeningen - Luchtkanaal, CV en koelleiding, tapwater -  uit te voeren, gekoppeld aan het model en met de ontwerpcriteria die in het model zitten er gemakkelijker en vaker kan worden berekend voor we naar uitvoering gaan. Deze optimale dimensionering zorgt immers voor minder verspilling van materiaal en dat we steeds op zoek kunnen gaan naar de meest duurzame oplossing voor elk type gebouw. 

Optimalisatie

De optimalisatie van het passief en actief energiemanagement is een belangrijk aspect bij duurzaam bouwen. Hierdoor moeten we inzetten op duurzame energie en energiezuinige installaties. Ons energieverbruik kan immers drastisch verlaagd worden doordat we de inregeling van cv en warm water vooraf berekenen en vervolgens de installatie goed kan worden ingesteld voor gebruik. Idem voor de luchtbehandelingsinstallaties met berekend drukverlies. Goed ingeregelde en gebalanceerde installaties en installatie helpen ons energie te besparen.

Circulair bouwen: een blik in de toekomst.

Circulair bouwen is dezer dagen ook zo’n hot topic, dat er tientallen definities van bestaan. Dat is op zich niet verwonderlijk, aangezien onze huidige economie een wegwerpeconomie is. Maar we moeten ons dan wel focussen op wat het nu effectief is.

Circulaire principes

Circulair bouwen gaat immers niet enkel over het bouwproces zelf, maar ook over de ontwerpfase en de manier waarop je een gebouw gebruikt of exploiteert en zelfs financiert. Door het toepassen van circulaire principes binnen de bouwsector, zoals circulaire toepassing van materialen met maximaal waardebehoud, het sluiten van kringlopen, circulaire exploitatie en onderhoud, levensduurverlenging en optimaal ruimtegebruik.

Centraal staan hierin twee concepten: het maximaal waardebehoud van materialen nastreven en de volledige levenscyclus van materialen, elementen en gebouwen in rekening brengen.

Waardebehoud van materialen

Door naar maximaal waardebehoud van materialen te streven, onderscheidt circulair bouwen zich voor een groot deel van de huidige recyclage praktijk. Bouwmaterialen blijven zo langer in gebruik waardoor afval onbestaande wordt en het financieel interessant is om in levensduurverlenging te investeren. 

Levenscyclus van materialen

Dit kunnen we waarmaken door de volledige levenscyclus van materialen, elementen en gebouwen in kaart te brengen en er van bij het ontwerp al rekening mee te houden dat ook delen weer uit elkaar gehaald kunnen worden en dus optimaal benut kunnen worden voor hergebruik. Dat laat toe om de werkelijke milieu-impact van een project accurater in te schatten en leidt in het algemeen tot een toekomstbestendiger gebouw en een nieuwe manier om milieubewust te bouwen. 

Dit alles kan o.a. vastgelegd worden in een Materialen paspoort

Data is onmisbaar.

Wij bij Trimble doen er alles aan om onze klanten te ondersteunen in deze overgang naar circulaire economy. 

MEP-Content

Zo levert MEPcontent exacte ontwerp data en koppelt dadelijk GTIN nummers en/of GLN + artikel nummers aan de elementen in het ontwerp. Dit maakt elementen herleidbaar, zowel in de beheerfase als bij sloop. 

Prefab

We maken het mogelijk om Prefab delen uit te werken, wat zorgt voor veel minder materiaal verspilling en een optimaler transport. En door dit optimaal proces te doorlopen, gaan we dan weer de faalkosten zoveel als mogelijk elimineren op de bouw. 

Digital Twin

We kunnen vandaag de dag zelfs al een connectie maken tussen de zgn smart buildings en ons model mbv real time sensor data op basis van de component code (Digital Twin). 

Gegevens die worden gegenereerd door de sensoren in smart buildings hebben niet alleen waarde voor eigenaars, huurders en gebruikers van gebouwen, maar ook voor derden zoals onderzoekers en architecten. Deze vertrouwen in toenemende mate op de gegevens om tot een oplossing te komen om ecologisch en economisch te kunnen bouwen.

Trimble Connect

Trimble Connect zorgt er dan weer voor dat we, in combinatie met het gebruik van deze data, weten wat er in ons gebouw zit en geeft ons de mogelijkheid elementen te coderen/taggen. 

Conclusie

Onze huidige economie is zoals gezegd een wegwerpeconomie. Ons bewustzijn dwingt ons er echter toe kritisch te kijken naar dit lineair systeem - van grondstof naar product tot afval - en te beseffen dat het een eindig verhaal is. 

De circulaire economie - waarvan circulair bouwen één specifieke toepassing is - gaat veel verder dan de huidige recyclage logica en weet het om te buigen tot een gesloten systeem, waardoor verdere uitputting van grondstoffen en groeiende afvalbergen tot het verleden gaan behoren. Circulair en duurzaam bouwen is de toekomst.

 

Over de auteur

Thanée Reyserhove is Global Digital Content Marketing Specialist - en werkte eerder al geruime tijd als ervaren BIM Consultant en Trainer - bij Trimble voor de Benelux en Frankrijk met als focus Connected Construction. Haar belangrijkste drijfveer is om bouwbedrijven te voorzien van alle juiste informatie om op een effectieve manier BIM Modeling software en Connected Project Management software te implementeren en ze te ondersteunen op hun Digitale Transformatie reis. Haar achtergrond als interieurontwerpster en creatieve wereldreis zorgen ervoor dat ze buiten de geijkte paden denkt en niet bang is om een stap extra te zetten. Letterlijk, want in haar vrije tijd houdt ze van stevige hike- en paddleboardtochten in de natuur met haar hond.

Profile Photo of Thanée Reyserhove